Σαν σήμερα: ένα ραδιόφωνο έγινε η αφορμή για τον 2ο Παγκόσμιο

75 χρόνια ολοκληρώθηκαν από τότε που ένας ραδιοφωνικό σταθμός στα γερμανοπολωνικά σύνορα χρησιμοποιήθηκε ως αφορμή για την έναρξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Τη νύχτα της 31ης Αυγούστου 1939, έκπληκτοι οι ακροατές του γερμανικού ραδιοφωνικού σταθμού στο Gleiwitz, που βρίσκονταν εντός του γερμανικού εδάφους στα σύνορα με την Πολωνία, άκουσαν ραδιοφωνικό μήνυμα ότι ο σταθμός έχει καταληφθεί από τους Πολωνούς. Πολύ αργότερα αποδείχτηκε ότι η κίνηση αυτή δεν ήταν παρά η δικαιολογία που είχε κατασκευάσει ο Χίτλερ, προκειμένου να εισβάλει σαν σήμερα στην Πολωνία, κάνοντας το πρώτο βήμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.

Πολλά από όσα είναι γνωστά για το περιστατικό του Gleiwitz προέρχονται από την ένορκη κατάθεση του Alfred Naujocks στις Δίκες της Νυρεμβέργης. Στην κατάθεσή του, ο ίδιος δηλώνει ότι οργάνωσε το περιστατικό, υπό τις οδηγίες των Reinhard Heydrich και Heinrich Müller, επικεφαλής της Γκεστάπο.

Την νύχτα της 31ης Αυγούστου του 1939, μια μικρή ομάδα Γερμανών εργατών, ντυμένοι με πολωνικές στολές και με επικεφαλής τον Naujocks, κατέλαβαν το ραδιοφωνικό σταθμό του Gleiwitz και μετέδωσαν ένα σύντομο αντι-γερμανικό μήνυμα στα πολωνικά (οι πηγές διαφέρουν ως προς το περιεχόμενο του μηνύματος). Ο στόχος των Γερμανών ήταν να εμφανίσουν την επίθεση και την εμφάνιση ως έργο του αντι-Γερμανών Πολωνών σαμποτέρ.

Για να φαίνεται η επίθεση πιο πειστική, οι Γερμανοί έφεραν τον Franciszek Honiok, έναν Γερμανό από την περιοχή της Σιλεσίας γνωστό ως φιλικά διακείμενο προς τους Πολωνούς, ο οποίος είχε συλληφθεί την προηγούμενη ημέρα από την Γκεστάπο. Ο Honiok ήταν ντυμένος για να μοιάζει με σαμποτέρ. Στη συνέχεια θανατώθηκε με θανατηφόρο ένεση, και του καταφέρθηκαν τραύματα από σφαίρες, και αφέθηκε νεκρός στο σημείο, έτσι ώστε να φαίνεται ότι έχει σκοτωθεί, ενώ επιτίθεται στο σταθμό. Το πτώμα του στη συνέχεια παρουσιάστηκε ως απόδειξη της επίθεσης στην αστυνομία και τον τύπο.

Εκτός από τον Honiok, αρκετοί άλλοι κρατούμενοι από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου διατέθηκαν για το σκοπό αυτό. Οι Ναζί αναφέρονταν σε αυτούς με την κωδική λέξη "κονσέρβες". Για το λόγο αυτό, ορισμένες πηγές αναφέρονται εσφαλμένα στο περιστατικό ως «Επιχείρηση Κονσέρβα». Σε προφορική μαρτυρία στις δίκες, ο Erwin von Lahousen δήλωσε ότι το τάγμα του του της Abwehr ήταν μια από τις δυο που είχαν αναλάβει το έργο της παροχής πολωνικών στολών, εξοπλισμού και ταυτοτήτων, και ότι αργότερα έμαθε από τον Βίλχελμ Canaris ότι οι άνθρωποι από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης διατάχθησαν να μεταμφιεστούν με αυτές τις στολές και να επιτεθούν στο ραδιοφωνικό σταθμό.

Το περιστατικό έμεινε χαρακτηριστικό στην ιστορία της διεθνούς διπλωματίας και έγινε αντικείμενο για 4 κινηματογραφικές ταινίες αλλά και το βιντεοπαιχνίδι Codename Panzers.

Φωτογραφία: Ο ραδιοφωνικός πύργος του Glivice, σήμερα, το μεγαλύτερο ξύλινο κατασκεύασμα στην Ευρώπη

Πηγή: Αγγλόφωνη Wikipedia

ετικέτες: 
γεωγραφική τοποθεσία: 

Εγγραφή στο all greek radio news